| نویسنده / نویسندگان : | سعید سوری |
| مترجم : | |
| کلید واژه : | |
| چکیده : | مواد سازنده بدن هر یک از ما روزگاری به صورت گاز و غبار میان ستاره‌ای بوده است. در این نوشتار به کاوش این مواد می‌پردازیم، موادی که سرانجام ستارگان و منظومه‌های سیاره‌ای را پدید آورده‌اند. |
| منابع : |
ستاره هنگامی متولد می‌شود که مواد و شرایط مناسب آن وجود داشته باشد. مطالعه فراوانی عناصر شیمیایی ستارگان و اندازه‌گیری واکنش‌هایی که در نواحی معینی از کهکشان ما صورت می‌گیرد نشان می‌دهد که شکل‌گیری ستاره با انبوه شدن ابرهای بسیار بزرگ گاز و غبار آغاز می‌شود. ما در این قسمت به ویژگی‌های این ابرها و دیگر مواد میان ستاره‌ای می‌پردازیم. ادامه مطلب ...
| نویسنده / نویسندگان : | سیدامین مهناپور |
| مترجم : | |
| کلید واژه : | |
| چکیده : | ژانویه امسال رسانه‌های جهان خبری را از قول استیون هاوکینگ نقل کردند مبنی بر اینکه: "سیاه‌چاله‌ها وجود ندارند." در فیزیک سیاه‌چاله‌ها کسی کارکشته‌تر از‌هاوکینگ نیست. پس باید ببینیم معنی این خبر چیست؟ لذا بهتر است به عقب بازگردیم و ببینیم مفهوم سیاهچاله از کجا آغاز شد و چالش‌های وجود داشتن سیاه‌چاله‌ها چیست؟ |
| منابع : |
تعریف سیاهچاله کلاسیک
آلبرت اینشتین در سال 1915 معادلات نسبیت عام را به دست آورد و نگرش ما را نسبت به گرانش دگرگون ساخت. در همان سال‌ها فیزیکدان آلمانی کارل شوراتزشیلد توانست از این معادلات برای تعیین میدان گرانشی بیرون یک جرم کروی استفاده کند. اما نتایج کارش به تولد یک هیولا انجامید. این نتایج پیش‌بینی می‌کردند که اجرام می‌توانند به کلی رمبش کرده و تمام جرمشان در یک "تکینگی" مرکزی فرو ریزد. این تکینگی توسط یک میدان گرانشی احاطه می‌شود که حتی نور هم نمی‌تواند از آن بگریزد. این میدان، مرزی برای نور به دام گرانش افتاده به‌وجود می‌آورد که "افق رویداد" نامیده می‌شود. در واقع افق رویداد سطحی است که جهان ما را از دنیای اسرارآمیز این هیولای سیاه جدا می‌کند. بدین‌ترتیب مفهوم "سیاهچاله کلاسیک" پا گرفت که صرفا معادلات نسبیت عام بر آن حاکم بود. زیرا گرانش تابع نسبیت عام است.
ادامه مطلب ...| مترجم : | سپیده همتیان |
| کلید واژه : | |
| چکیده : | ممکن است جرم و طول از مفاهیم بنیادی نباشند، اما بر اساس این نظریه جدید از دل جهانهای چندگانه بیرون می‌آیند. |
| منابع : |
بر اساس این نظریه جدید مقیاس‌های جرم و طول براثر برهم‌کنش میان اجزا ایجاد می‌شوند. باوجود اینکه کهکشانها بزرگ‌تر از اتم‌ها و فیل‌ها سنگین‌تر از مورچه‌ها هستند، با بودن ابهاماتی، برخی از فیزیکدانان گمان می‌کنند تفاوت در اندازه‌ها غیرواقعی است. شاید در توضیح بنیادی جهان جایی برای جرم و طول وجود نداشته باشد، اما بیانگر این امر است که در مرکز عالم جای مقیاس‌ها خالی است. ادامه مطلب ...
| مترجم : | محسن کرمی |
| کلید واژه : | |
| چکیده : | این ابر گرد و غبار در حال بلعیده شدن توسط سیاهچاله مرکز کهکشان ماست؛ بعد از آن، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ |
| منابع : | فوکوس |
به‌زودی یک جریان خودسر از گاز و گرد و غبار به داخل یک سیاهچاله کشیده خواهد شد که در قلب کهکشان ما کمین کرده است. هیچ کسی قبلا چنین برخوردی را با این جزئیات مشاهده نکرده و از این رو کسی نمی‌داند که چه چیزی روی خواهد داد. به همین دلیل دورنمای جذابی برای ستاره‌شناسان است.
| مترجم : | محسن کرمی |
| کلید واژه : | |
| چکیده : | ایده اینکه هیچ چیزی نمی‌تواند از سرعت نور تجاوز کند جاه‌طلبی‌های بین ستاره‌ای ما را محدود می‌کند، چطور می‌توانیم آن را دور بزنیم؟ |
| منابع : | نیوساینتیست |
ایده اینکه هیچ چیزی نمی‌تواند از سرعت نور تجاوز کند جاه‌طلبی‌های بین ستاره‌ای ما را محدود می‌کند، چطور می‌توانیم آن را دور بزنیم؟
مطابق نسبیت عام دو راه گریز برای خیلی سریع رفتن به جایی و پیروز شدن بر محدودیت سرعت نور وجود دارد، یکی کرم‌چاله و دیگری فضای تاب‌دار1.
ادامه مطلب ...| نویسنده / نویسندگان : | هاشم اندیشه |
| مترجم : | |
| کلید واژه : | |
| چکیده : | ابوعبیدا... عبدالواحد بن محمد جوزجانی، طبیب، ریاضیدان و از فضلا و از مشهور‌ترین شاگردان و ملازمان ابوعلی سینا به شمار می‌آید. |
| منابع : |
ابوعبیدا... عبدالواحد بن محمد جوزجانی، طبیب، ریاضیدان و از فضلا و از مشهور‌ترین شاگردان و ملازمان ابوعلی سینا به شمار می‌آید. از نوشته‌های بیهقی چنین برمی‌آید که ابتدا به تحصیل فقه و علوم دینی پرداخت و از آنجا که به علوم فلسفی علاقه داشت، به محض شنیدن شهرت ابوعلی سینا، زادگاه خود جوزجان را ترک و نزد ابن سینا در جرجان رفت و در خدمت وی بود که آن زمان حدود 32 سال داشت.
ابن سینا رساله "المختصر الاوسط" در منطق را در جرجان به او املا کرد و او هر روز در محضر استادش به خواندن المجسطی می‌پرداخت و زمانی که ابوعلی سینا به ری و همدان رفت و آنجا به وزارت آل بویه رسید، ابوعبید از اینکه استاد فرصت درس و بحث ندارد، بسیار دلتنگ بود، لذا تلاش کرد تا او را به تصنیف و تدریس وادار کند. ابن سینا در همدان تصنیفات شفا را به گفته او شروع کرد. ابن سینا در اصفهان به فرمان علاء‌الدوله، به رصد کواکب و نجوم و تنظیم آن پرداخت و ابوعبید را مامور تهیه ابزار و آلات و استخدام صنعتگران کرد. او حدود 25 تا 30 سال جزء نزدیک‌ترین دوستان ابن سینا بود و تا آخر عمر او، از استادش جدا نشد. اطلاع دقیقی از زندگی ابوعبید جوزجانی، پس از مرگ ابن سینا در دست نیست.
ابوعبید جوزجانی، حتی بعد از وفات استادش، ابوعلی سینا، به تصنیف کتب و
گردآوری تالیفات وی پرداخت. هرچند ابوعبید جوزجانی در نجوم،حکمت، فقه و طب
تبحر داشت ولی بیشتر شهرت وی در "ریاضیات" است.
آثارش عبارتنداز:
1ـ مقدمه‌ای بر شفا؛ 2- جمع آوری تمام آثار استاد ؛ 3- با استفاده از مباحث
ریاضیات شفا، بخش ریاضی کتاب "النجاه" را تألیف و به آن اضافه کرد و بخش
موسیقی کتاب النجاه را تالیف کرد؛4- بخش موسیقی و ریاضی "دانشنامه علائی
شیخ الرئیس و ترجمه و تلخیص ریاضیات"، به قلم اوست؛5- خلاص ترکیب الافلاک؛
6- رساله‌ای در هندسه؛ 7- شرح قصیده عینیه ابن سینا؛ 8- تفسیر مشکلات کتاب
قانون و...
منبع:دائره المعارف بزرگ اسلامی
منبع مجله دانشمند شماره 613 آبان 1393
| نویسنده / نویسندگان : | هاشم اندیشه |
| مترجم : | |
| کلید واژه : | |
| چکیده : | ابوعبدالله محمد بن عیسی ماهانی، ریاضیدان، مهندس، منجم و نویسنده بزرگ ایرانی قرن سوم هجری شمسی (برابر با قرن نهم میلادی) است. |
| منابع : |
ابوعبدالله محمد بن عیسی ماهانی، ریاضیدان، مهندس، منجم و نویسنده بزرگ ایرانی قرن سوم هجری شمسی (برابر با قرن نهم میلادی) است. از مردم ماهان کرمان و ریاضیدانی بزرگ و مهندسی عالی‌قدر و منجمی زبردست و نویسنده‌ای توانا بود و در بغداد میزیست. وی در حدود سال ۲04 هجری شمسی به دنیا آمده و در حدود 267 هجری شمسی درگذشته است. تخصص اصلی وی در هندسه و ریاضیات محض بود و آثار متعددی در این رشته‌ها دارد که مهم‌ترین آنها تفسیرالمقاله‌العاشره من کتاب اقلیدس است که هم‌اکنون در کتابخانه ملی فرانسه نگهداری می‌شود. معادله درجه سوم را به وی نسبت می‌دهند که در بین دانشمندان اسلامی به معادله ماهانی موسوم است. ماهانی بخش عمده‌ای از زندگی خود را صرف ساختن واژه‌ها و اصطلاحات فنی کرد و قسمت‌های مهمی از اصول اقلیدس را تفسیر و تشریح کرد.
| ویسنده / نویسندگان : | محسن کرمی |
| مترجم : | |
| کلید واژه : | |
| چکیده : | محققان در تازه‌ترین کشف خود دریافته‌اند هشتاد درصد از نور فرابنفش ستارگان در فضا گم می‌شود. |
| منابع : |
اخیرا در مشاهدات به‌عمل آمده توسط دانشمندان از طیف نگارکیهانی ۷۰ میلیارد دلاری که بر روی تلسکوپ‌هابل تعبیه شده است، نشان می‌دهد چهارصد درصد تفاوت و اختلاف در نوری است که به‌دنبال آن هستند. موسسه علمی کارنگی در این خصوص عنوان می‌کند: "عمل ما مانند این است که در یک اتاق مملو از نور و روشنایی قرار داریم و آنچه که در این اتاق می‌بینیم تنها چند لامپ کوچک چهل واتی است. حال این سوال بر ذهنمان نقش می‌بندد که این مقدار نور از کجا می‌آیند و به‌عبارتی دیگر منشا و سرچشمه این انوار از کجاست؟ و همین امر مدتها است ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده است و در اینجا است که به عبارتی ساده‌تر می‌توان گفت که حساب آن از دست ما رفته است.
| نویسنده / نویسندگان : | محمد کیانی |
| مترجم : | |
| کلید واژه : | سوسک ـ موبایل ـ کنترل ـ |
| چکیده : | تصور کنید که یک سوسک را با خودتان به دانشگاه یا محل کار برده‌اید و با کنترل حرکات سوسک دوستانتان را بترسانید! |
| منابع : |
تصور کنید که یک سوسک را با خودتان به دانشگاه یا محل کار برده‌اید و با کنترل حرکات سوسک دوستانتان را بترسانید!
هرچند ممکن است در نظر شما این کار غیر ممکن باشد ولی این پروژه با نام حیات خلوت مغز Backyard Brains با موفقیت به پایان رسیده است. خبر جالب تر آن که هم اکنون می‌توانید تنها با پرداخت 99 دلار صاحب یکی از دستگاه های کنترل سوسک شوید!
ادامه مطلب ...
| نویسنده / نویسندگان : | مریم اوجاری |
| مترجم : | |
| کلید واژه : | مغز ـ توانایی ـ سازگاری با محیط ـ نظریه ذهن ـ |
| چکیده : | چراغ قرمز بود و مرد عجله داشت. ثانیه‌ها به کندی می‌گذشتند. چهار، سه، دو، یک، صفر، حرکت.... پایش را با تمام توان روی پدال گاز فشار داد. ماشین از جایش کنده شد و به راه افتاد. |
| منابع : |
چراغ قرمز بود و مرد عجله داشت. ثانیه‌ها به کندی می‌گذشتند. چهار، سه، دو، یک، صفر، حرکت.... پایش را با تمام توان روی پدال گاز فشار داد. ماشین از جایش کنده شد و به راه افتاد. هنوز به وسط چهار راه نرسیده بود که از سمت دیگر چهارراه ماشینی با سرعت سررسید و..... . هر دو راننده از ماشین پیاده شدند و با چهره‌هایی که از خشم سرخِ سرخ شده بود به سمت هم رفتند. اولی به دومی گفت: آخه مگه تو ...... . حدس ادامه ماجرا با شما تا به حال چند صحنه شبیه آنچه در بالا ذکر شد در اطرافتان دیده‌اید. و حتما به این سوال فکر کرده‌اید که چرا این اتفاق‌ها روی می‌دهد؟ چرا برخی از مردم قانون را رعایت نمی‌کنند؟ چرا وقتی مشکلی این چنینی برای افراد پیش می‌آید، نمی‌توانند خشم خود را کنترل کنند و باعث می‌شوند خسارتی بیشتر متوجه آنها شود؟ مثلا اگر راننده دوم پیش از هر اقدامی از کارش عذر خواهی می‌کرد، از میزان خشم راننده اول کاسته می‌شد؟ اصلا چه قاعده‌ای بر روابط بین آدم‌ها حکم فرماست؟ آدم‌ها در هر لحظه از روابطشان به چه چیز می‌اندیشند؟
ادامه مطلب ...
| نویسنده / نویسندگان : | منصور بیژنی |
| مترجم : | |
| کلید واژه : | مواد مخدر ـ بی اراده ـ هروئین ـ شاهدانه ـ کوکائین |
| چکیده : | مواد مخدر از جمله روش‌هایی است که افراد ضعیف و بی‌اراده در زندگی اختیار می‌کنند تا از زیر بار مسئولیت شانه خالی کنند. این دسته از افراد می‌کوشند تا در پناهگاه دنج و آرام مواد مخدر به سعادت موهوم نائل آیند؛ غافل از اینکه با این عمل خود تیشه به ریشه سعادت خود واجتماع می‌زنند. |
| منابع : |
چند نوع ماده مخدر
1ـ هروئین:
کشتزارهای خشخاش مثلث طلایی (برمه، لائوس و کامبوج) سالانه2500 تن تریاک تولید می‌کند که احتمالا به 250 تن هروئین تبدیل می‌شود. همین مقدار نیز در هوای طلایی (افغانستان، پاکستان) تولید می‌شود، کشت خشخاش در آمریکای لاتین (100 تن یا چیزی در این حدود تریاک در سال یا ده تن هروئین) و آسیای مرکزی در حال گسترش است.
| مترجم : | حسام مین‌باشی |
| کلید واژه : | برق ـ بی سیم ـ آینده ـ فناوری |
| چکیده : | کابل‌ها و سیم‌های برق از بدیهیات ضروری برای انتقال برق از نیروگاه‌ها و پست‌های منطقه‌ای برق به منازل و دستگاه‌های برقی هستند. |
| منابع : | نیوساینتیست |
کابل‌ها و سیم‌های برق از بدیهیات ضروری برای انتقال برق از نیروگاه‌ها و پست‌های منطقه‌ای برق به منازل و دستگاه‌های برقی هستند. دستگاه‌های برقی از تلفن و تلویزیون گرفته تا رایانه و ماشین لباسشویی و یخچال به کمک سیم کار می‌کنند. اما میل عمومی بشر برای آسان کردن کار‌ها و برخی مشکلات انتقال برق با کابل و سیم نظیر دشواری استفاده از آنها در بعضی مناطق و تلاش برای کاستن از خطرات و محدودیت‌های بهره‌گیری از برق موجب شده که فکر انتقال برق با روش بیسیم به ذهن آدمیان راه یابد. حال نگاهی داریم به پیشینه تحقیقات انجام شده درباره انتقال برق بیسیم سپس تجربیات نوین را بررسی می‌کنیم. آنگاه چگونگی عملکرد آن را تشریح می‌کنیم و به زیان موجود در برق بیسیم برای بدن نیز اشاره کوتاهی خواهیم داشت.
| مترجم : | پانته‌آ مینویی |
| کلید واژه : | اکتشاف ـ خودرو |
| چکیده : | در صورتی که بیشتر از نیمی از خودرو با رنگ جدید ساخت شرکت نیسان پوشانده شود، ظاهر خودرو را نو و تمیز نگه می‌‌دارد. |
| منابع : | فوکوس |
ادامه مطلب ...
| مترجم : | حسام مین‌باشی |
| کلید واژه : | پیل ـ سوخت ـ زیست ـ تلفن همراه |
| چکیده : | پژوهشگران، سخت به دنبال بهره‌گیری از پیل‌های سوختی زیستی هستند. این پیل‌ها از فرایند‌های زیستی عادی برای تولید برق بهره می‌برند. محققان توانسته‌اند نمونه اولیه باتری‌های تلفن همراه را تولید کنند که سبک‌تر و قوی‌تر از باتری‌های کنونی است. |
| منابع : | الفیزیاء العصریة |
پژوهشگران، سخت به دنبال بهره‌گیری از پیل‌های سوختی زیستی هستند. این پیل‌ها از فرایند‌های زیستی عادی برای تولید برق بهره می‌برند. محققان توانسته‌اند نمونه اولیه باتری‌های تلفن همراه را تولید کنند که سبک‌تر و قوی‌تر از باتری‌های کنونی است.
| کلید واژه : | آلومینیومی ـ قوطی ـ پوشش |
| چکیده : | در اینجا قصد داریم تا با بهره‌گیری از یک روش زیرکانه پوشش قوطی‌های الومینیومی را از بین برده و به ساختار پلاستیکی یک قوطی برسیم. شاید این جمله را بارها شنیده‌اید که "اسید، فلزات را می‌خورد!". |
| منابع : |
در اینجا قصد داریم تا با بهره‌گیری از یک روش زیرکانه پوشش قوطی‌های الومینیومی را از بین برده و به ساختار پلاستیکی یک قوطی برسیم. ادامه مطلب ...
| مترجم : | مهرداد معینی |
| کلید واژه : | |
| چکیده : | اخیرا موسسه استاندارد و فناوری ایالات متحده (NIST) یک ساعت اتمی‌جدید با نام NIST-F2 را در کنار ساعت اتمی کنونی NIST-F1 ارائه کرده است. |
| منابع : | ساینس دیلی |
اخیرا موسسه استاندارد و فناوری ایالات متحده (NIST) یک ساعت اتمی‌جدید با نام NIST-F2 را در کنار ساعت اتمی کنونی NIST-F1 ارائه کرده است. ادامه مطلب ...
| کلید واژه : | خون ـ مصنوعی ـ تولید ـ پیشرفت |
| چکیده : | گروهی از دانشمندان دانشگاه ادینبورگ اسکاتلند تلاش دارند خون مصنوعی تولید شده در آزمایشگاه‌ها را از آغاز سال 2016 میلادی بر روی بشر آزمایش کنند. |
| منابع : | مجله آفاق العلم |
گروهی از دانشمندان دانشگاه ادینبورگ اسکاتلند تلاش دارند خون مصنوعی تولید شده در آزمایشگاه‌ها را از آغاز سال 2016 میلادی بر روی بشر آزمایش کنند. چنانچه این آزمایش موفقیت‌آمیز باشد، دیگر نیازی به خون اهداکنندگان داوطلب برای عملیات جراحی و فرایند‌های پزشکی نخواهد بود و نیز نگرانی درباره انتقال بیماری از اهداکنندگان به دریافت‌کنندگان وجود نخواهد داشت.
ادامه مطلب ...
| مترجم : | حسام مین‌باشی |
| کلید واژه : | سودمندی‌های فلفل تند برای بدن آدمی |
| چکیده : | فلفل تند محتوی مقادیر بالایی ویتامین ث و ماده مرکب بتاکاروتن است که برابر نیاز‌های بدن به ویتامین آ تبدیل می‌شود. افزون بر آن فلفل تند ویتامین‌های ب، آهن، منیزیوم و پتاسیم را برای بدن فراهم می‌سازد. ترکیب کاپسایسین (capsaicin) موجود در فلفل نیز سودمندی‌های بسیاری برای بدن آدمی دارد که کوتاه به آنها اشاره می‌کنیم. |
| منابع : | روزنامه النهار لبنان |
فلفل تند محتوی مقادیر بالایی ویتامین ث و ماده مرکب بتاکاروتن است که برابر نیاز‌های بدن به ویتامین آ تبدیل می‌شود. افزون بر آن فلفل تند ویتامین‌های ب، آهن، منیزیوم و پتاسیم را برای بدن فراهم می‌سازد. ترکیب کاپسایسین (capsaicin) موجود در فلفل نیز سودمندی‌های بسیاری برای بدن آدمی دارد که کوتاه به آنها اشاره می‌کنیم.
| مترجم : | سید حسن میر‌سید |
| کلید واژه : | داروخانه‌ای زیر پای شما |
| چکیده : | با مقاومت بدن در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها جست‌وجو برای یافتن دارو‌های جایگزین بیش از گذشته اضطراری شده است. آنچنان که "زوکورمیر" پی برده است، احتمال دارد پاسخ به چرایی مقاومت آنتی‌بیوتیکی بدن در خاک نهفته باشد. |
| منابع : | فوکوس |
با مقاومت بدن در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها جست‌وجو برای یافتن دارو‌های جایگزین بیش از گذشته اضطراری شده است. آنچنان که "زوکورمیر" پی برده است، احتمال دارد پاسخ به چرایی مقاومت آنتی‌بیوتیکی بدن در خاک نهفته باشد. ادامه مطلب ...
| نویسنده / نویسندگان : | مصطفی بیان |
| مترجم : | |
| کلید واژه : | سموم طبیعی موجود در مواد غذایی |
| چکیده : | بسیاری از گیاهان ضمن سنتز مواد مغذی مورد نیاز بدن انسان مانند قندها، چربی‌ها، پروتئین‌ها، ویتامین‌ها و تجمع املاح، مقادیری مواد مضر سمی با خواص فیزیکی یا شیمیایی و بیولوژیکی مختلف نیز سنتز می‌کنند که مصرف آنها موجب اختلالات گوناگون و گاهی مرگ و میر انسان می‌شود. به همین علت به چند ماده غذایی که مصرف زیاد آن می‌تواند سمی باشد، اشاره می‌شود. (البته در مصارف دارویی از همین مواد موثره گیاهی و به میزان مناسب برای درمان بیماری‌های خاص استفاده می‌شود.) |
| منابع : |
بسیاری از گیاهان ضمن سنتز مواد مغذی مورد نیاز بدن انسان مانند قندها، چربی‌ها، پروتئین‌ها، ویتامین‌ها و تجمع املاح، مقادیری مواد مضر سمی با خواص فیزیکی یا شیمیایی و بیولوژیکی مختلف نیز سنتز می‌کنند که مصرف آنها موجب اختلالات گوناگون و گاهی مرگ و میر انسان می‌شود. به همین علت به چند ماده غذایی که مصرف زیاد آن می‌تواند سمی باشد، اشاره می‌شود. (البته در مصارف دارویی از همین مواد موثره گیاهی و به میزان مناسب برای درمان بیماری‌های خاص استفاده می‌شود.)