| مترجم : |
مهرداد معینی
|
|
کلید واژه : |
نیکلا تسلا ـ توماس ادیسون ـ مخترع اسطوره آمریکایی ـ گرامافون ـ دبلیو ـ برنارد کارلسون
|
|
چکیده : |
نیکلا تسلا، این دانشمند دو رگه صربستانی آمریکایی براستی یک نابغه برجسته
و غیرعادی بود که اختراعات وی زیربنای نیروگاه‌ها و سیستم‌های مخابرتی
پیچیده کنونی است.
|
|
منابع : |
|
نیکلا
تسلا، این دانشمند دو رگه صربستانی آمریکایی براستی یک نابغه برجسته و
غیرعادی بود که اختراعات وی زیربنای نیروگاه‌ها و سیستم‌های مخابرتی پیچیده
کنونی است.
رئیس پیشین وی، توماس ادیسون یک مخترع اسطوره آمریکایی بود که موفق به
اختراع لامپ روشنایی، گرامافون و تصاویر متحرک شد. این دو نابغه در دهه
1880 در نزاعی با عنوان"جنگ جریان‌ها" بر سر آن که کدامیک از آنها در نهایت
برق دنیا را تامین می‌کنند با یکدیگر به مبارزه پرداختند ـ سیستم جریان
متناوب(AC) تسلا یا سیستم جریان مستقیم(DC) ادیسون.
در حیطه علوم، کمتر موضوعی تا به این اندازه ـ مقایسه نیکلا تسلا با توماس
ادیسون ـ توجه عموم را به خود جلب کرده بود. بنابراین شاید پاسخ این سوال
تا حدی مشکل باشد: کدامیک از آنها برتر از دیگری است؟
دبلیو. برنارد کارلسون مولف کتاب "تسلا، مخترع عصر برق"می‌گوید: در حقیقت
آنها مخترعانی کاملا متفاوت بودند، اما نمی‌توان به جرات بیان کرد که یکی
از آنها برتر از دیگری است، زیرا که جامعه ایالات متحده به هر دوی آنها
مدیون است.
در اینجا از شخصیت کاملا متفاوت آنها گرفته تا میراث برجای مانده از آنها را بررسی می‌کنیم.
باهوش‌ترین فرد
تسلا از حافظه‌ای برجسته برخوردار بود، بدین‌معنی که او می‌توانست به دقت
تصاویر و اجسام را در ذهن خود به تصویر کشد. این ویژگی او را قادر می‌ساخت
تا به درستی اجسام سه بعدی پیچیده را در ذهن خود مجسم کند و در نتیجه
می‌توانست با استفاده از چند ترسیم مقدماتی، نمونه‌ای از مدل مورد نظر خود
را بسازد.
کارلسون در این‌باره می‌گوید: "در واقع او در تصورات خود اختراعات خویش را انجام می‌داد. "
در مقابل، ادیسون فردی طراح و متفکر به شمار می‌آمد.
کارلسون می‌گوید: "اگر به آزمایشگاه وی قدم می‌گذاشتید و او را در حین کار
مشاهده می‌کردید متوجه می‌شدید که اتاق وی مملو است از ابزارآلات و لوازم
گوناگونی که بخش‌هایی از اختراعات گوناگون وی را تشکیل می‌دادند."
با این وجود، بر اساس اسناد و مدارک موجود در پارک تاریخ ملی توماس ادیسون،
او توانسته بود تا 1093 اختراع را به نام خود به ثبت برساند. بر اساس
تحقیقات منتشر شده به سال 2006 در ششمین سمینار بین‌المللی نیکلا تسلا،
اختراعات ثبت شده به نام وی فقط بالغ بر 300 مورد بود. (البته ناگفته نماند
که همکاران زیادی ادیسون را در انجام اختراعات وی یاری می‌کردند که حتی
برخی از آنها شماری از اختراعات وی را نیز خریداری کرده بودند.)
به گفته لئونارد دی گراف، بایگان پارک تاریخی توماس ادیسون واقع در شهر
نیوجرسی و مولف کتاب "ادیسون و طلوع اختراعات"، اگرچه لامپ روشنایی،
گرامافون و تصاویر متحرک از اختراعات مهم ادیسون برشمرده می‌شود، اما در
همان زمان اشخاص دیگری نیز بر روی فناوری‌های مشابهی در حال تحقیق و
جست‌وجو بودند.
او همچنین می‌گوید: "اگر ادیسون موفق به انجام چنین اختراعاتی نمی‌شد، حتما اشخاص دیگری آنها را صورت می‌دادند. "
اگر با دیدی کوته‌بینانه به این قضیه بنگریم، شاید چنین تصور کنیم که
ادیسون توانست تا در عوض پیشبرد نمونه ساده‌تر خود ـ سیستم جریان مستقیم‌ـ
که از بهره‌وری کمتری نیز برخوردار بود، ایده غیرعملی تسلا را که همان
جریان متناوب جهت انتقال جریان برق بود را به کناری نهد.
اما در مقابل، ایده‌های غالبا مخرب تسلا معمولا تقاضایی در بازار نداشت.
اما در واقع موتورهای جریان متناوب وی و همچنین نیروگاه آبی واقع در
آبشار نیگارا که در نوع خود بی‌نظیر است، برق جهان را تامین می‌کند.
تسلا همچنین سال‌های زیادی را بر روی اختراع سیستمی برای انتقال بی‌سیم
صدا، تصویر و تصاویر متحرک صرف کرد. او به راستی یک آینده‌نگر و در حقیقت
پدر رادیو، تلفن، تلفن‌های همراه و تلویزیون بود.
مارک سایفر، مولف زندگی‌نامه نیکلا تسلا در این‌باره می‌گوید: "تمامی
سیستم‌های ارتباطی کنونی بر اساس سیستم تسلا پایه‌گذاری شده است."
متاسفانه طرح‌های بزرگ وی با ورشکستگی جی. پ. مورگان که او را از لحاظ مالی تامین می‌کرد با شکست مواجه شد.
بزرگ‌ترین تاثیر
دی گراف می‌گوید میراث جاودانه و ماندگار ادیسون در واقع یک اختراع ثبت
شده یا فناوری خاصی نیست بلکه کارخانجاتی است که بر اساس اختراعات وی
پایه‌گذاری شده‌اند و فرآیند انجام کار به شکلی تقسیم شده است که کارگران
زیادی می‌توانند به کار مشغول شوند. برای مثال، ادیسون ایده دوربین پخش
تصاویر متحرک را از شخصی با نام ادوارد موی بریدج عکاس به دست آورد. اما در
مقابل انجام اغلب آزمایش‌ها و ساخت نمونه آزمایشگاهی را به معاون خود
ویلیام دیکسون و دیگران واگذار کرد. با انجام اختراعات گوناگون و ثبت آنها،
ادیسون از این بابت مطمئن بود که دستیاران وی برای تداوم آزمایش‌ها و
ارائه طرح‌های جدیدتر از پشتوانه خوبی برخوردارند.
دی گراف می‌گوید: "او همچنان به ابداعات جدیدی که ما به خوبی از آنها آگاهی داریم، می‌پرداخت."
اختراعات تسلا ستون اصلی سیستم‌های برق و ارتباطات کنونی جهان را تشکیل
می‌دهد، اما در قرن بیستم او به تدریج از صحنه علوم ناپدید شد و اختراعات
وی نیز به تاریخ پیوست. علی‌رغم اختراعات ثبت شده وی او در زمان مرگش به
سال 1943 فقیر و تهیدست بود.
بهترین مهمان
به گفته سایفر، در ورای حرفه کاری، تسلا شخصی با جذبه، مودب و شوخ بود. او
به چند زبان زنده دنیا تکلم می‌کرد و با نویسندگانی چون مارک تواین و
رودیار کپلینگ و طبیعیدان جان موار طرح دوستی ریخته بود. گرداگرد وی را
اشخاصی بزرگ احاطه کرده بودند.
سایفر همچنین ادامه می‌دهد: "اما تسلا شخصی مغرور و بی‌اندازه تمیز بود. در
سال‌های آخر عمر خود، تیک‌های عصبی وی (همچون ترس از گوشواره زنان)
افزایش یافته بود و در نهایت نیز تهیدست و منزوی در گوشه هتلی در نیویورک
درگذشت. اما در مقابل، ادیسون شخصی درون‌گرا و شنونده‌ای خوب بود که دوستان
زیادی داشت. "
او همچنین ادامه می‌دهد، ادیسون تا حدی تنگ‌نظر بود. او بود که در جریان
"جنگ جریان‌ها"بر علیه تسلا قدم علم کرد. او همچنین پیشنهاد ساخت اولین
صندلی الکتریکی را که با جریان برق مستقیم کار می‌کرد را ارائه داد و
بدین‌وسیله قدم در حوزه‌ای از فناوری گذاشت که بسیار وحشتناک و خون‌آلود
بود.
ظاهر آنها
به گفته کلارسون، تسلا بلندقد، باریک و باابهت به همراه سبیلی شیک و مرتب
بود. هم اکنون کت و کلاه وی را در موزه‌ای واقع در کشور صربستان نگهداری
می‌کنند. در مقابل ادیسون شخصیتی ساده و بی‌پیرایه داشت.
کلارسون می‌گوید: "برای ما خیلی مهم نیست که لباس ادیسون چه بوده است،
زیراکه این موضوع به سادگی فراموش می‌شود. او کفش‌هایی بزرگ‌تر از پای خود
به پا می‌کرد به نحوی که می‌توانست به راحتی و بدون آن که به خود زحمت باز و
بسته کردن بندها را بدهد آنها را پوشیده و در می‌آورد.
منبع: مجله دانشمند شماره 617 اسفند 1393
مجله دانشمند 617