داستان شگفت انگیز موشک

خلاصه شده صفحات 8تا 17 مجله دانشمند شماره620 خرداد 1394

گرد آورنده و مترجم در مجله دانشمند: شهریار صحت

شاید اکثر شما بر این باورید که موشک فن آوری است که در حدود جنگ جهانی دوم اختراع شده ولی این باوری اشتباه است.

اولین شبه موشک کبوتری چوبی بود که با خروج بخار حرکت می کرد و در حدود 2400 سال د ر ایتالیا توسط آرشیتاس یونانی ساخته شد. 300 سال بعد شخصی  در اسکندیه مشکی ساخت که آن نیز با قانون عمل و عکس العمل با خروج بخار پرواز می کرد.

 سپس حدود قرن 13 میلادی چینی ها باروت را اختراع کردند و با آن فشفشه برای جشن و تیرهای آتشین برای نبرد ساختند که در جنگ علیه مغول ها بکار رفت. در همان سالها باروت و فشفشه به اروپا منتقل شد و فونتانا راکتی ایتالیایی یک موشک ساخت که اثر تخریبی کمی داشت.

در سال 1420 میلادی یک چینی 47 موشک به صندلی اش بست که پرواز کند و پس از پرتاب دیگر کسی اورا ندید.

اولین موشک به معنای امروزی را هندی ها در قرن 17 م  بدتور شاهزاده حیدرعلی ساخته علیه اشغالگران انگلیسی بکار بردند. این موشک 3تا5 کیلوگرم وزن و 20 سانتیمتر طول و بردش 2.5 کیلومتر بود. آنها در جنگ با پرتاب 5000 موشک  انگلیسی ها را شکست دادند.

ویلیام کانگریو تکنولوژی موشک هندی ها را به انگلیس برد  و در سال 1804 به ریاست کارخانه موشکسازی انتخاب شد و انگلیسی ها در سال 1805 بولونی فرانسه را با پرتاب 20هزار موشک و در سال 1806 کپنهاک را با پرتاب 40هزار موشک ویران کردند.

تسیولکوفسکی - روسیه
اولین دانشمندی که ساخت موشک را به طور علمی با برنامه سفر فضایی  محاسبه کرد کنستانتین ادواردویچ تسیولکوفسکی متولد 1857 روسیه بود. در نه سالگی شنوایی اش را از دست داد و دیگر  نتوانست به مدرسه برود و خودش در خانه کتاب خواند و دیپلم گرفت و به دانشسرای تربیت معلم رفت. 

نیکلا تسلا یا توماس ادیسون: کدامیک برتر از دیگری است؟

مترجم :	مهرداد معینی
کلید واژه :	نیکلا تسلا ـ توماس ادیسون ـ مخترع اسطوره آمریکایی ـ گرامافون ـ دبلیو ـ برنارد کارلسون
چکیده :	نیکلا تسلا، این دانشمند دو رگه صربستانی آمریکایی براستی یک نابغه برجسته و غیرعادی بود که اختراعات وی زیربنای نیروگاه‌ها و سیستم‌های مخابرتی پیچیده کنونی است.
منابع :

 نیکلا تسلا، این دانشمند دو رگه صربستانی آمریکایی براستی یک نابغه برجسته و غیرعادی بود که اختراعات وی زیربنای نیروگاه‌ها و سیستم‌های مخابرتی پیچیده کنونی است.
رئیس پیشین وی، توماس ادیسون یک مخترع اسطوره آمریکایی بود که موفق به اختراع لامپ روشنایی، گرامافون و تصاویر متحرک شد. این دو نابغه در دهه 1880 در نزاعی با عنوان"جنگ جریان‌ها" بر سر آن که کدامیک از آنها در نهایت برق دنیا را تامین می‌کنند با یکدیگر به مبارزه پرداختند ـ سیستم جریان متناوب(AC) تسلا یا سیستم جریان مستقیم(DC) ادیسون.
 در حیطه علوم، کمتر موضوعی تا به این اندازه ـ مقایسه نیکلا تسلا با توماس ادیسون ـ توجه عموم را به خود جلب کرده بود. بنابراین شاید پاسخ این سوال تا حدی مشکل باشد: کدامیک از آنها برتر از دیگری است؟ 

زندگی‌نامه احمد بن ابی سعد هروی

نویسنده / نویسندگان :	‌هاشم اندیشه
مترجم :
کلید واژه :
چکیده :	ابوالفضل احمد بن ابی سعد هروی ریاضیدان و منجم ایرانی (متوفی بین 390ـ 380ه.ق) و معاصر با ابوجعفر خازن، ابومحمود خجندی و رکن‌الدوله دیلمی بود. آثارش در ریاضیات و نجوم مورد توجه و اطمینان علمای ریاضی قرار داشت. بیرونی چندین بار در کتاب‌های خود از او نام برده و در یک جا او را از افاضل متقدمان در فن صناعت نجوم نامیده و در جای دیگر او را در ریاضیات مورد اعتماد دانسته است.
منابع :

ابوالفضل احمد بن ابی سعد هروی ریاضیدان و منجم ایرانی (متوفی بین 390ـ 380ه.ق) و معاصر با ابوجعفر خازن، ابومحمود خجندی و رکن‌الدوله دیلمی بود. آثارش در ریاضیات و نجوم مورد توجه و اطمینان علمای ریاضی قرار داشت. بیرونی چندین بار در کتاب‌های خود از او نام برده و در یک جا او را از افاضل متقدمان در فن صناعت نجوم نامیده و در جای دیگر او را در ریاضیات مورد اعتماد دانسته است. بنابه نوشته بیرونی ابوالفضل هروی در سال‌های 348ـ 349 در شهر ری و در سال 371 در جرجان به رصد پرداخت. وی بین سال‌های 380 و 390 درگذشت. 

زندگی‌نامه استیون هاوکینگ

نویسنده / نویسندگان :	سید غلامرضا حسینی- دره شهر
مترجم :
کلید واژه :
چکیده :	در اینجا ادامه این زندگی‌نامه زیبا را بخوانید. وی به خاطر فعالیت در زمینه کیهان‌شناسی و جاذبه کوانتوم به ویژه در زمینه سیاه‌چاله، شناخته شده ‌است. ‌هاوکینگ مبتلا به بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک بوده و از هر گونه تحرک عاجز است؛ نه می‌تواند بنشیند، نه برخیزد، و نه راه برود. حتی قادر نیست دست و پایش را تکان بدهد یا بدنش را خم و راست کند و حتی توانایی سخن گفتن را نیز ندارد.
منابع :

در اینجا ادامه این زندگی‌نامه زیبا را بخوانید. وی به خاطر فعالیت در زمینه کیهان‌شناسی و جاذبه کوانتوم به ویژه در زمینه سیاه‌چاله، شناخته شده ‌است. ‌هاوکینگ مبتلا به بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک بوده و از هر گونه تحرک عاجز است؛ نه می‌تواند بنشیند، نه برخیزد، و نه راه برود. حتی قادر نیست دست و پایش را تکان بدهد یا بدنش را خم و راست کند و حتی توانایی سخن گفتن را نیز ندارد.  

زندگی‌نامه اسماعیل اسفزاری

نویسنده / نویسندگان :	‌هاشم اندیشه
مترجم :
کلید واژه :	زندگی‌نامه اسماعیل اسفزاری ـ امام ابوحاتم مظفرین اسماعیل اسفزاری ـاختصار فی اصول اقلیدس
چکیده :	امام ابوحاتم مظفربن اسماعیل اسفزاری (‌متوفی بین سال‌های 506 تا 515 ه.ق) ریاضیدان و منجم ایرانی اهل اسفزار (‌سبزوار هرات‌) بود. وی در علم جراثقال (‌مکانیک‌) ریاضیات و نجوم مهارت بسیاری داشت تا آنجا که به عنوان یکی از منجمان دربار ملکشاه سلجوقی، در ساختن تقویم جلالی شرکت داشت. از وی کتاب‌هایی چون اختصار فی اصول اقلیدس باقی است.
منابع :

امام ابوحاتم مظفربن اسماعیل اسفزاری (‌متوفی بین سال‌های 506 تا 515 ه.ق) ریاضیدان و منجم ایرانی اهل اسفزار (‌سبزوار هرات‌) بود. وی در علم جراثقال (‌مکانیک‌) ریاضیات و نجوم مهارت بسیاری داشت تا آنجا که به عنوان یکی از منجمان دربار ملکشاه سلجوقی، در ساختن تقویم جلالی شرکت داشت. از وی کتاب‌هایی چون اختصار فی اصول اقلیدس باقی است. 

جایزه نوبل باعث نمی‌شود تا خود را سوپرمن بدانم!

نویسنده / نویسندگان :	سید ایمان ضیابری
مترجم :
کلید واژه :	دانشجویان ـ کنجکاو ـ پرسش‌گر ـ دانشجویان فروتن ـ جایزه نوبل ـ پروفسور پی دابلیو اندرسون ـ کمبریج ـ
چکیده :	برای سیر و سیاحت در جهان علم و آموختن از دستاوردها و تجربیات دانشمندان بزرگ جهان، در این شماره "دانشمند" نیز به سراغ یکی دیگر از برندگان جایزه نوبل رفته‌ایم و امیدواریم با دلگرمی‌ها و حمایت‌های شما، بتوانیم این گفت‌وگوها را همچنان استمرار بخشیم.
منابع :

برای سیر و سیاحت در جهان علم و آموختن از دستاوردها و تجربیات دانشمندان بزرگ جهان، در این شماره "دانشمند" نیز به سراغ یکی دیگر از برندگان جایزه نوبل رفته‌ایم و امیدواریم با دلگرمی‌ها و حمایت‌های شما، بتوانیم این گفت‌وگوها را همچنان استمرار بخشیم. 

زندگی‌نامه استیون هاوکینگ

نویسنده / نویسندگان :	سید غلامرضا حسینی- دره شهر
مترجم :
کلید واژه :	زندگی نامه استیون هاوکینگ ـ سالروز مرگ گالیله ـشهر اکسفورد ـایزابل و فرانک
چکیده :	بخش اول استیون‌ هاوکینگ فرزند ایزابل و فرانک در ۸ ژانویه ۱۹۴۲ در شهر آکسفورد مقارن با روزهای جنگ جهانی دوم متولد شد. خانه پدری‌اش در‌هایگیت در شمال لندن واقع بود.
منابع :

استیون‌ هاوکینگ فرزند ایزابل و فرانک در ۸ ژانویه ۱۹۴۲ در شهر آکسفورد مقارن با روزهای جنگ جهانی دوم متولد شد. خانه پدری‌اش در‌هایگیت در شمال لندن واقع بود.
روز تولد وی مصادف بود با سالروز مرگ گالیله، که دقیقا سیصد سال پیش از آن، در ۱۶۴۲ اتفاق افتاده بود. بنابر تصادفی دیگر، نیوتون حدود همان روزها، در همان سال به دنیا آمده بود. وی از همان زمان به علم ریاضیات علاقه داشت و آرزوی دانشمند شدن را در سر می‌پروراند، اما در مدرسه یک شاگرد خودسر و به خصوص بدخط شناخته می‌شد. 

داستان‌هایی کوتاه از فیزیکدان‌های مشهور دنیا

نویسنده / نویسندگان :	مجید محمدی
مترجم :
کلید واژه :	داستان‌های کوتاه ـ فیزیک‌دان ـ مشهور دنیا ـ پیتر هیگز ـ ذره هیگز
چکیده :	مطالعه و بررسی داستان زندگی دانشمندان همواره جذاب و آموزنده است. همه ما تا به حال زندگینامه‌های زیادی که حاوی شرح حال بزرگان علم و دانش است را خوانده‌ایم. اگر این نوشته‌ها طولانی یا حاوی بحث‌های فنی باشند، بعید نیست که تا حدود زیادی خسته‌کننده خواهند شد. همه ما دوست داریم آنچه می‌خوانیم یا می‌شنویم کوتاه، جذاب و مفید باشد. در اینجا سعی داریم این سه اصل اساسی را رعایت کنیم و با هم مروری داشته باشیم به داستان‌هایی از فیزیکدان‌های معاصر جهان. این داستان‌ها با اینکه کوتاه و خلاصه هستند اما حاوی مطالبی‌جالب و بعضا درخور ستایشند. امیدوارم از خواندن آنها لذت ببرید و لبخند رضایت بر صورتتان نقش ببندد.
منابع :

مطالعه و بررسی داستان زندگی دانشمندان همواره جذاب و آموزنده است. همه ما تا به حال زندگینامه‌های زیادی که حاوی شرح حال بزرگان علم و دانش است را خوانده‌ایم. اگر این نوشته‌ها طولانی یا حاوی بحث‌های فنی باشند، بعید نیست که تا حدود زیادی خسته‌کننده خواهند شد. همه ما دوست داریم آنچه می‌خوانیم یا می‌شنویم کوتاه، جذاب و مفید باشد. در اینجا سعی داریم این سه اصل اساسی را رعایت کنیم و با هم مروری داشته باشیم به داستان‌هایی از فیزیکدان‌های معاصر جهان. 

ابو موسی جابربن حیان

نویسنده / نویسندگان :	هاشم اندیشه
مترجم :
کلید واژه :	ابوموسی ـ جابرین حیان ـ جعفر برمکی ـ خلیفه ـ شیمیدان و کانی‌شناس ـ ستاره‌شناس ـ برمکیان ـ رادیواکتیو ـ کتاب الزیبق ـ کتاب الرکن ـ کتاب الاحجاز
چکیده :	در 160 هجری قمری در به دنیا آمد، اهل توس، شیمیدان و کانی‌شناس و ستاره‌شناس بزرگ ایرانی است‌. او با تحقیقات خود پیشرفت‌های زیادی در علوم به وجود آورد. دوره زندگی جابربن حیان همزمان با اوج عظمت و شکوه و قدرت مسلمانان بوده، زمانی که ‌هارون‌الرشید خلیفه مسلمانان بود و از علم و دانش حمایت می‌کرده است.
منابع :

در 160 هجری قمری در به دنیا آمد، اهل توس، شیمیدان و کانی‌شناس و ستاره‌شناس بزرگ ایرانی است‌.  او با تحقیقات خود پیشرفت‌های زیادی در علوم به وجود آورد. دوره زندگی جابربن حیان همزمان با اوج عظمت و شکوه و قدرت مسلمانان بوده، زمانی که ‌هارون‌الرشید خلیفه مسلمانان بود و از علم و دانش حمایت می‌کرده است. جابر از اصحاب امام جعفرصادق بوده است. وی از حمایت برمکیان برخوردار بود.

دانشجویان کنجکاو و پرسش‌گر را به دانشجویان فروتن و آرام ترجیح می‌دهم!

نویسنده / نویسندگان :	سید ایمان ضیابری
مترجم :
کلید واژه :	دانشجویان ـ کنجکاو ـ پرسش‌گر ـ دانشجویان فروتن ـ جایزه نوبل ـ پروفسور پی دابلیو اندرسون ـ کمبریج ـ
چکیده :	دوستان، اشتباه نکنید! گفت‌وگوهای اختصاصی "دانشمند" با برندگان جوایز نوبل، متوقف نشده و به پایان خود نرسیده است. همان‌طور تغییری در تصمیم ما برای گفت‌وگو با دانشمندان بزرگ جهان و برندگان جوایز نوبل در رشته‌های فیزیک، شیمی و پزشکی ایجاد نشده است.
منابع :

دوستان، اشتباه نکنید! گفت‌وگوهای اختصاصی "دانشمند" با برندگان جوایز نوبل، متوقف نشده و به پایان خود نرسیده است. همان‌طور تغییری در تصمیم ما برای گفت‌وگو با دانشمندان بزرگ جهان و برندگان جوایز نوبل در رشته‌های فیزیک، شیمی و پزشکی ایجاد نشده است. تاخیری که در این نزدیک به یک سال گذشته در انجام گفت‌وگو با برندگان جوایز نوبل رخ داد، دلیل خاصی داشت. این علت، بخش عمده‌ای از فعالیت‌های رسانه‌ای نگارنده را تحت تاثیر قرار داد، و باعث شد تا انجام گفت‌وگو با برندگان جوایز نوبل مدتی تاخیر داشته باشد.

داستان‌هایی کوتاه از فیزیکدان‌های مشهور دنیا

نویسنده / نویسندگان :	مجید محمدی
مترجم :
کلید واژه :	داستان‌های کوتاه ـ فیزیکدان ـ فیزیکدان مشهور دنیا ـ زندگینامه‌ ـ علم و دانش ـ
چکیده :	مطالعه و بررسی داستان زندگی دانشمندان همواره جذاب و آموزنده است. همه ما تا به حال زندگینامه‌های زیادی که حاوی شرح حال بزرگان علم و دانش است را خوانده‌ایم.
منابع :

مطالعه و بررسی داستان زندگی دانشمندان همواره جذاب و آموزنده است. همه ما تا به حال زندگینامه‌های زیادی که حاوی شرح حال بزرگان علم و دانش است را خوانده‌ایم. اگر این نوشته‌ها طولانی یا حاوی بحث‌های فنی باشند، بعید نیست که تا حدود زیادی خسته‌کننده خواهند شد. همه ما دوست داریم آنچه می‌خوانیم یا می‌شنویم کوتاه، جذاب و مفید باشد. در اینجا سعی داریم این سه اصل اساسی را رعایت کنیم و با هم مروری داشته باشیم به داستان‌هایی از فیزیکدان‌های معاصر جهان. 

ابوعبیدا... عبدالواحد بن محمد جوزجانی

نویسنده / نویسندگان :	هاشم اندیشه
مترجم :
کلید واژه :
چکیده :	ابوعبیدا... عبدالواحد بن محمد جوزجانی، طبیب، ریاضی‌دان و از فضلا و از مشهور‌ترین شاگردان و ملازمان ابوعلی سینا به شمار می‌آید.
منابع :

ابوعبیدا... عبدالواحد بن محمد جوزجانی، طبیب، ریاضی‌دان و از فضلا و از مشهور‌ترین شاگردان و ملازمان ابوعلی سینا به شمار می‌آید. از نوشته‌های بیهقی چنین برمی‌آید که ابتدا به تحصیل فقه و علوم دینی پرداخت و از آنجا که به علوم فلسفی علاقه داشت، به محض شنیدن شهرت ابوعلی سینا، زادگاه خود جوزجان را ترک و نزد ابن سینا در جرجان رفت و در خدمت وی بود که آن زمان حدود 32 سال داشت.

 ابن سینا رساله "المختصر الاوسط" در منطق را در جرجان به او املا کرد و او هر روز در محضر استادش به خواندن المجسطی می‌پرداخت و زمانی که ابوعلی سینا به ری و همدان رفت و آنجا به وزارت آل بویه رسید، ابوعبید از اینکه استاد فرصت درس و بحث ندارد، بسیار دلتنگ بود، لذا تلاش کرد تا او را به تصنیف و تدریس وادار کند. ابن سینا در همدان تصنیفات شفا را به گفته او شروع کرد. ابن سینا در اصفهان به فرمان علاء‌الدوله، به رصد کواکب و نجوم و تنظیم آن پرداخت و ابوعبید را مامور تهیه ابزار و آلات و استخدام صنعتگران کرد. او حدود 25 تا 30 سال جزء نزدیک‌ترین دوستان ابن سینا بود و تا آخر عمر او، از استادش جدا نشد. اطلاع دقیقی از زندگی ابوعبید جوزجانی، پس از مرگ ابن سینا در دست نیست.

ابوعبید جوزجانی، حتی بعد از وفات استادش، ابوعلی سینا، به تصنیف کتب و گردآوری تالیفات وی پرداخت. هرچند ابوعبید جوزجانی در نجوم،حکمت، فقه و طب تبحر داشت ولی بیشتر شهرت وی در "ریاضیات" است.

آثارش عبارتنداز:

1ـ مقدمه‌ای بر شفا؛ 2- جمع آوری تمام آثار استاد ؛ 3- با استفاده از مباحث ریاضیات شفا، بخش ریاضی کتاب "النجاه" را تألیف و به آن اضافه کرد و بخش موسیقی کتاب النجاه را تالیف کرد؛4- بخش موسیقی و ریاضی "دانشنامه علائی شیخ الرئیس و ترجمه و تلخیص ریاضیات"، به قلم اوست؛5- خلاص ترکیب الافلاک؛ 6- رساله‌ای در هندسه؛ 7- شرح قصیده عینیه ابن سینا؛ 8- تفسیر مشکلات کتاب قانون و...
منبع:دائره المعارف بزرگ اسلامی

منبع مجله دانشمند شماره 613 آبان 1393

زندگی‌نامه ابوعبدالله محمد بن عیسی ماهانی

نویسنده / نویسندگان :	هاشم اندیشه
مترجم :
کلید واژه :
چکیده :	ابوعبدالله محمد بن عیسی ماهانی، ریاضیدان، مهندس، منجم و نویسنده بزرگ ایرانی قرن سوم هجری شمسی (برابر با قرن نهم میلادی) است.
منابع :

ابوعبدالله محمد بن عیسی ماهانی، ریاضیدان، مهندس، منجم و نویسنده بزرگ ایرانی قرن سوم هجری شمسی (برابر با قرن نهم میلادی) است.  از مردم ماهان کرمان و ریاضیدانی بزرگ و مهندسی عالی‌قدر و منجمی زبردست و نویسنده‌ای توانا بود و در بغداد می‏زیست. وی در حدود سال ۲04 هجری شمسی به دنیا آمده و در حدود 267 هجری شمسی درگذشته ‌است. تخصص اصلی وی در هندسه و ریاضیات محض بود و آثار متعددی در این رشته‌ها دارد که مهم‌ترین آنها تفسیرالمقاله‌العاشره من کتاب اقلیدس است که هم‌اکنون در کتابخانه ملی فرانسه نگهداری می‌شود. معادله درجه سوم را به وی نسبت می‌دهند که در بین دانشمندان اسلامی به معادله ماهانی موسوم است. ماهانی بخش عمده‌ای از زندگی خود را صرف ساختن واژه‌ها و اصطلاحات فنی کرد و قسمت‌های مهمی از اصول اقلیدس را تفسیر و تشریح کرد.

عبدالملک بن محمد شیرازی و نجوم

نویسنده / نویسندگان :	هاشم اندیشه
مترجم :
کلید واژه :
چکیده :	ابوالحسین عبدالملک بن محمد شیرازی ریاضیدان و منجم ایرانی (‌متوفی پیش از 600ه.ق)، بیشتر زمان حیات خود را صرف مطالعه ریاضیات یونانی و نجوم کرد. که از آن جمله‌اند آثار آپولونیوسی و بطلیموس. از وی آثاری چون تصفح المخروطات و تلخیص المجسطی به زبان عربی باقی مانده است.
منابع :	اریخ ایران در یک نگاه.

اوضاع اجتماعی و شرایط زندگی: در سال 511ه.ق با مرگ سلطان محمدبن ملکشاه سلجوقی، پسرش محمودبه جانشینی او نشست. اما نتوانست در برابر حملات عمومی خود سلطان سنجر (پادشاه قلمرو سلجوقی سلجوقیان به ویژه در خراسان) مقاومت کند. بنابراین سلطان محمود بن محمد پس از ازدواج با دختر سنجر، به حکومت عراق عجم (‌ایران مرکزی‌) و عراق عرب قناعت کرد. بنابراین دورنگار کودکی عبدالملک شیرازی معاصر با حکومت سلطان محمودبن محمد سلجوقی در ایران، از جمله فارس، شیراز و عراق بود.

 

مدال نوبل ریاضیات امسال به یک زن ایرانی رسید!

نویسنده / نویسندگان :	محسن کرمی
مترجم :
کلید واژه :
چکیده :	"ریاضیات"، حتی نامش نیز مردان را در ذهن تداعی می‌کند، خشکی و سختی آن باعث ایجاد احساسی از جنس مردانه می‌شود. هنوز هم خیلی‌ها ریاضیات را دانشی مردانه می‌دانند. آیا به راستی چنین است؟
منابع :

مریم میرزاخانی استاد ۳۷ ساله دانشگاه استنفورد کالیفرنیا "مدال فیلدز" را از کنگره بین‌المللی ریاضیات در سئول کره جنوبی دریافت کرد. این مدال هر چهار سال یک بار به حداکثر چهار نفر اهدا می‌شود، که باید در آغاز آن سال زیر ۴۰ سال سن داشته باشند، از آنجایی که مدال نوبل در زمینه ریاضیات اهدا نمی‌شود، عموما به مدال فیلدز که معتبرترین جایزه در زمینه ریاضیات است "مدال نوبل ریاضیات" می‌گویند. نکته‌ای که این پیروزی را برای خانم میرزاخانی (و بسیاری دیگر) شیرین‌تر می‌کند، این است که تمام ۵۲ مدالیست پیشین فیلدز در تاریخ ۷۸ ساله آن (از سال ۱۹۳۶) مَرد بوده‌اند.