| مترجم : |
مهرداد معینی
|
|
کلید واژه : |
شوک الکتریکی ـ درمان بیماری ـ موسسه بهداشت ایالات متحده ـ سیم‌کشی الکتریکی ـ وارن گریل
|
|
چکیده : |
با استفاده از یک دستگاه کوچک ساخت شرکت ست‌پوینت که در بدن شخص بیمار کاشته می‌شود، می‌توان، التهابات عصبی را کنترل کرد.
|
|
منابع : |
نیچر
|
با استفاده از یک دستگاه کوچک ساخت شرکت ست‌پوینت که در بدن شخص بیمار کاشته می‌شود، می‌توان، التهابات عصبی را کنترل کرد.
در حالی که داروهای کنونی قادر به فعال‌سازی سلول‌های پانکراس برای تولید
انسولین یا شل کردن دیواره سرخرگ‌ها برای کاهش فشار خون درون آنها
نمی‌باشند، می‌توان با بهره‌گیری از یک شوک الکتریکی این اختلالات را رفع
کرد. استفاده موفقیت‌آمیز از دستگاه‌های ضربان‌ساز قلبی (pacemaker) و کاشت
حلزون گوش و همگام با پیشرفت‌های به دست آمده در زمینه فناوری تولید قطعات
بسیار کوچک الکترونیکی، توجه بسیاری از پزشکان را به استفاده از این
دستگاه‌ها آن هم در راستای درمان بیماری‌ها با تحریک اعصاب مربوطه
برانگیخته است.
اخیرا موسسه بهداشت ملی ایالات متحده اعلام کرده است که برای نقشه‌برداری
از سیم‌کشی الکتریکی اعصاب بدن و ساخت چنین دستگاه‌هایی مبلغ 248 میلیون
دلار اختصاص داده است. شرکت بزرگ داروسازی گلاکسو اسمیت کلاین هم‌اکنون در
حال اجرای یک چنین برنامه‌ای است و دیگر شرکت‌هایی که در زمینه فناوری
زیستی فعالیت می‌کنند، نیز در حال ارائه محصولاتی از این قبیل به بازار
هستند.
سال گذشته سازمان غذا و داروی ایالات متحده دستگاهی را مورد تایید قرار داد
که می‌توانست با تحریک عضلات مجاری تنفسی و تنظیم تنفس شخص در زمان خواب
از اختلالات تنفسی شخص در زمان خوابیدن جلوگیری کند. کمیته مشورتی این
سازمان نیز تایید یک دستگاه کنترل وزن ساخت شرکت اینترو مدیکس را درخواست
کرد. با قرار گرفتن این دستگاه در میان دستگاه گوارشی مری و معده می‌توان
با تحریک عصب واگوس، شخص را وادار کرد تا احساس سیری کند.
دانشمندان پیش‌بینی می‌کنند که چنین دستگاه‌هایی به‌زودی روانه بازار
می‌شود. کریستوفر فام، مدیر واحد فناوری زیستی شرکت گلاکسو در لندن
می‌گوید: "سیستم عصبی، کنترل بسیاری از اعمال ما را بر عهده دارد. پس
می‌توانیم با استفاده از داروها به سلول‌های عصبی حمله‌ور شویم، و با ارسال
یک شوک الکتریکی آن هم در یک عصب مهم و اصلی فعالیت آن را کنترل کنیم."
برایان لیت، مهندس فناوری زیستی در دانشگاه پنسیلوانیا می‌گوید: "درمان با
این شیوه بسیار دقیق‌تر از داروها است. برای مثال، در مورد سیستم ایمنی بدن
بهتر است تا بجای تحریک کل این سیستم با داروها، فقط با قرار دادن یک
دستگاه کوچک تولیدکننده شوک الکتریکی بر روی یک عصب مناسب به درمان بیمار
اقدام کرد. بروز اختلالاتی در مثانه که عملکرد آن را معمولا چند عصب مختلف
بر عهده دارند و همچنین عصب واگوس که در سیستم‌های گوناگونی از جمله بروز
پاسخ‌های تحریک‌‌آمیز و اشتها نقشی بر عهده دارد را می‌توان با استفاده از
چنین شیوه‌ای درمان کرد.
وارن گریل، مهندس فناوری زیستی در دانشگاه دوک که بر روی کنترل الکتریکی
عملکرد مثانه به تحقیق مشغول است، در این‌باره می‌گوید: "درمان متداول
بیماری‌ها که با کشف داروهای جدید و مصرف آنها همراه می‌باشد، تنها راه
درمان برخی از بیماری‌ها نیست."
با در نظر گرفتن این واقعیت، شرکت گلاکسو جایزه‌ای به مبلغ یک میلیون دلار
برای اولین گروهی که موفق به ساخت دستگاهی شود که بتواند سیگنال‌های
الکتریکی خاصی را خوانده و برای مدت 60 روز بتواند عضوی از بدن را وادار به
عملکرد ویژه‌ای کند، تعیین کرد.
این شرکت همچنین تاکنون مبلغ 50 میلیون دلار نیز در این زمینه در بخش
تحقیقات خود هزینه کرده است. شرکت گلاکسو همچنین گردهمایی از دانشمندان 25
دانشگاه مختلف را که به تحقیق و توسعه در این زمینه مشغول هستند، مورد
حمایت مالی خود قرار داده است. فام همچنین می‌گوید: "در حال حاضر محققان
برای استفاده از این روش جدید در زمینه‌های گوناگونی از جمله بیماری‌های
قلبی-عروقی گرفته تا آرترید روماتوئید و سرطان در حال تحقیق هستند. زمان
شگفت‌آوری است و ما هنوز نمی‌دانیم که آیا تمامی عضوهای بدن آدمی به
این روش جدید پاسخ می‌دهند یا نه.
به نظر می‌رسد که فناوری زیستی از آینده روشنی برخوردار باشد، اما نحوه کار
آن غالبا برای ما ناشناخته است. کیپ لودویک، مدیر برنامه‌های مهندسی عصبی
در موسسه ملی سکته مغزی و اختلالات عصبی در مریلند می‌گوید: "تاکنون، عمده
کار ما بر اساس موضوعات پدیدار شناختی استوار بوده است، بدین‌ترتیب که
الکترودی را بر روی بدن بیماری قرار داده و با تحریک آن به نتیجه‌ای
می‌رسیدیم."
طرح شوک الکتریکی سازمان ملی بهداشت که با عنوان تحریک فعالیت‌های محیطی
در راستای تسکین شرایط موجود شناخته می‌شود، بر آن است تا با پر کردن خلأ
موجود در این زمینه، سازوکار‌های کنترل الکتریکی عضوهای گوناگون بدن آدمی
را کشف کند.
اولین جایزه این سازمان نیز در سال 2015 اعطا خواهد شد. در عرض شش سال
آینده، این سازمان امیدوار است تا از اعصاب و فعالیت‌های الکتریکی پنج عضو
مشخص شده بدن نقشه‌برداری کرده و سپس به طراحی و ساخت دستگاه‌هایی اقدام
ورزد که قادر باشند تا به اعصاب مربوطه متصل شده و به ضبط تصاویری روشن و
رابط‌های تحریک‌کننده‌ای بپردازد که با آنها بتوان به درمان بیماری‌ها، آن
هم بدون بروز کوچکترین آسیبی پرداخت.
لیت می‌گوید: "مهمترین چالش در این زمینه، جداسازی صدها سیگنالی است که از
هر عضوی وارد و خارج می‌شود. هدف اصلی ما، ساخت دستگاهی است که بتواند ما
را در تشخیص سیگنال مورد نظر هدایت نماید. این اقدامی بسیار بزرگ و مانند
آن است که دستگاهی را در میان بزرگراهی قرار دهیم تا با مشاهده خودروهای
عبوری تشخیص دهد که کدام خودرو در خروجی بعدی از بزرگاه خارج می‌شود. "
منبع: مجله دانشمند شماره 617 اسفند 1393
مجله دانشمند 617