| نویسنده / نویسندگان : |
روی اچ همیلتون، جیهاد زریک
|
|
مترجم : |
محسن رجبی
|
|
کلید واژه : |
ابزاری برای تفکر ـ در آرزوی باهوش‌تر شدن ـ
|
|
چکیده : |
هر
انسانی، هرچقدر هم که باهوش باشد، در آرزوی باهوش‌تر شدن است. به لطف
پیشرفت‌های اخیر علوم اعصاب، این آرزو ممکن است چندان دور از دسترس نباشد.
محققان در جست‌وجوی روش‌هایی باورنکردنی برای بالا بردن کارایی مغز، هستند.
فقط یک سوال مطرح است: آیا می‌خواهیم در چنان دنیایی زندگی کنیم؟
|
|
منابع : |
ساینتیفیک آمریکن
|
هر
انسانی، هرچقدر هم که باهوش باشد، در آرزوی باهوش‌تر شدن است. به لطف
پیشرفت‌های اخیر علوم اعصاب، این آرزو ممکن است چندان دور از دسترس نباشد.
محققان در جست‌وجوی روش‌هایی باورنکردنی برای بالا بردن کارایی مغز، هستند.
فقط یک سوال مطرح است: آیا می‌خواهیم در چنان دنیایی زندگی کنیم؟
البته شاید کمی برای پرسیدن این سوال دیر شده باشد. در حال حاضر، جامعه
پیشرفته امروزی نیز با اساس ایده دقیق‌تر کردن تفکراتمان به وسیله محصولات
آزمایشگاهی موافقت کرده است- چیزی که شاید بشود عنوان "عصب‌شناسی عیبزدا"
را به آن داد. امروزه به دانش‌آموزان داروهایی برای بالابردن دقت و تمرکز
داده می‌شود؛ والدین و معلمان تکیه زیادی بر داروهای ضدافسردگی و ضداضطراب
برای کنترل کودکان و نوجوانان دارند؛ و کتاب‌های خودیاوری آخرین پیشرفت‌های
علوم اعصاب را برای کمک کردن به سریع‌تر و دقیق‌تر فکر‌کردن، در اختیار
مردم عادی می‌گذارند.
به پیشرفت‌هایی که در زمینه افزایش قدرت یادگیری به دست آمده، یکی دیگر هم
اضافه کنید: تی.دی.سی.اس. یا اتصال جریان مستقیم برق به جمجمه! در این روش،
الکترودهایی به پوست سر متصل می‌شوند و جریان ضعیفی را به مغز می‌رسانند.
این جریان ضعیف به نظر می‌رسد موجب تعادل فزاینده‌ای در پتانسیل الکتریکی
غشای نورون‌هایی که به الکترودها نزدیکترند، می‌شود، و تحریک‌پذیریشان را
کاهش یا افزایش می‌دهد. در نتیجه، تغییراتی در حافظه، زبان، حالت روحی،
کارکرد حرکتی، توجه و سایر دامنه‌های مربوط به یادگیری و ادراک به وجود
می‌آید.
محققان هنوز از تغییرات عصبی بلندمدتی که ممکن است توسط تی.دی.سی.اس. به
وجود آید، مطمئن نیستند. هرچند که اکثر آزمایش‌ها تنها اثرات گذرایی را
ثبت کرده‌اند، با این حال شواهد محدودی وجود دارد که استفاده زیاد و مداوم
از این روش ممکن است نتایج ماندگارتری داشته باشد. این شیوه تاکنون توسط
سازمان غذا و داروی ایالات متحده به تصویب نرسیده است و نظر همه متخصصان
این است که تنها با شرایط و نظارت‌های خاص باید به انجام آن اقدام کرد. با
این حال، اگر تی.دی.سی.اس. با روش صحیح انجام شود، ایمن، آسان، قابل حمل،
کارآمد و ارزان خواهد بود.
این ایده آنقدر جذاب است که بعضی افراد دستگاه‌های شخصی خود را، بدون توجه
به پیامدهای بعدی آن، ساخته و از آن استفاده می‌کنند. هرچند چنین راه بدون
قید و بندی مورد پذیرش عده زیادی نیست، با این حال تحریک الکتریکی مغز شانس
زیادی برای رایج‌شدن دارد. در تحقیقی که اخیرا به صورت اینترنتی انجام
شده، ٨٦ درصد شرکت‌کنندگان گفتند که اگر تی.دی.سی.اس. واقعا توانایی بهبود
عملکردشان در محیط کار یا مدرسه را دارا باشد، از آن استفاده خواهند کرد.
اما آیا باید از این موقعیت که می‌توانیم به نسخه‌هایی باهوش‌تر، سریع‌تر و
دقیق‌تر از خودمان تبدیل شویم، استفاده کنیم؟ تعداد کمی از عصب‌شناسان از
استفاده عمومی بهبود تفکر از طریق جریان برق حمایت کرده‌اند، اما دیگران
(از جمله نویسندگان این مقاله) چندان مطمئن نیستند. ایمنی در هر دستگاه
زیست‌درمان، دارای بالاترین اهمیت است. همچنین بحث عدالت توزیعی چه می‌شود؟
اگر تی.دی.سی.اس. به صورت گسترده ارائه شود، این چنین نخواهد بود که تنها
ثروتمندان بتوانند در جهت بهبود شرایط خود استفاده کنند؟
مسائل بغرنج‌تری هم وجود دارد. فناوری‌های مبتنی بر تحریک مغزی مانند
تی.دی.سی.اس. به کاربران اجازه می‌دهند که سازواره سیستم عصبی خود را
تغییر دهند؛ سازواره‌ای که بنیان جنبه‌هایی شاخص و پراهمیت از تجربه شناختی
فردی و شخصیتی را تشکیل می‌دهد. بسط این موضوع به نتایج منطقی آن، این
سوال را مطرح می‌کند که آیا در نهایت کاربران می‌توانند راه‌هایی برای
دگرگون کردن شخصیتی خود پیدا کنند؟ گذشته از آن، آیا تحمیل کردن چنین
تغییری به دیگران، قابل قبول است؟ مثلا به دانش‌آموزان، کارگران، یا
سربازان با هدف تقویت مهارت‌هایی خاص؟ همچنین اثرات آن در جامعه چگونه
خواهد بود؟ اگر بنا به تعریف اکثر جامعه‌شناسان، افراد یک جامعه توانایی
انجام عمل درست را با تلاش برای رفع محدودیت‌هایشان به دست می‌آورند، آیا
چیزی حیاتی از دست نخواهد رفت، هنگامی که در برخورد با یک مسئله مربوط به
حوزه شناخت، یا در مواجهه با رویدادی که از نظر عاطفی سخت است، تنها با
فشار یک دکمه بتوان همه چیز را سهل و آسان کرد؟
ما شک داریم که مسائلی با این شدت رخ دهند. با این وجود، در جایی که ممکن
است یک سری تصمیمات نتایج ناخواسته‌ای به دنبال داشته باشند، آزمایش‌کردن
آنها بیهوده نخواهد بود. هر تکنیکی برای بهبود مغز باید کاملا بررسی شود،
تا جامعه به درک کاملی از آنچه در این معامله می‌دهد و می‌گیرد، برسد. اگر
چنین روش‌هایی همگانی شوند، دانشمندان و پزشکان وظیفه آموزش کاربرد ایمن و
صحیح آنها به مردم را برعهده خواهند داشت. تا آن زمان، می‌توانیم بگوییم که
تی.دی.سی.اس. و ابزارهای مشابه تنها موجب برانگیخته شدن هیجان و
احتیاط‌مان هستند.
منبع: مجله دانشمند شماره 616 بهمن 1393
مجله دانشمند 616