| مترجم : |
پانته‌آ مینویی
|
|
کلید واژه : |
ماشین ـ مانند انسان ـ قادر به تفکر ـ استفان بکستر ـ نویسنده ـ علمی ـ تخیلی ـ تورینگ ـ روبات
|
|
چکیده : |
استفان
بکستر یک نویسنده علمی-تخیلی است که کتاب‌های زیادی نوشته است مانند دانش
آواتارها، در این نوشته او این سوال را پاسخ می‌دهد که: جهان به طور
روزافزون توسط الگوریتم‌ها اداره می‌شود، اما آیا زمانی می‌رسد که
الگوریتم‌ها هوشمند باشند؟
|
|
منابع : |
فوکوس
|
استفان
بکستر یک نویسنده علمی-تخیلی است که کتاب‌های زیادی نوشته است مانند دانش
آواتارها، در این نوشته او این سوال را پاسخ می‌دهد که: جهان به طور
روزافزون توسط الگوریتم‌ها اداره می‌شود، اما آیا زمانی می‌رسد که
الگوریتم‌ها هوشمند باشند؟
با گذشت شصت سال از مرگ آلن تورینگ روبات‌هایی مانند گوشی‌ها، تبلت‌ها و
سایر ابزارهای مکانیکی در خانه و محل کار با روند رو به رشدی به ما کمک
می‌کنند و رفتار‌های هوشمند قابل توجهی از خود نشان می‌دهند. اگر تورینگ
زنده بود نظرش درباره هوش مصنوعی که امروزه در ابزارهای اطراف ما وجود دارد
چه بود؟
شهرت تورینگ بیشتر به دلیل موفقیت در زمینه کشف رمز در بلچلی پارک1 در
جریان جنگ جهانی دوم است. تورینگ در سال 1954 در سن 41 سالگی درگذشت. گذشته
از فعالیت‌های وی در خلال جنگ، تورینگ به عنوان پدر علم محاسبه نوین
شناخته شده است. سوالی که همیشه ذهن تورینگ را مشغول می‌کرد این بود که
چطور می‌توان هوش مصنوعی را شناسایی کرد؟ آیا ماشین‌ها قادر به تفکر هستند؟
او به جای طرح سوال‌های مبهم در مورد ماهیت هشیاری، آزمون کاربردی تورینگ
را طراحی کرد. اگر بعد از یک گفت‌وگوی طولانی (از طریق نمایشگر و صفحه کلید
رایانه) نتوان تشخیص داد جواب‌هایی که دریافت می‌شود توسط انسان داده شده
است یا ماشین، باید پذیرفت چیزی که با آن صحبت می‌کنیم مانند انسان قادر به
تفکر است.
امروزه برخی از سیستم‌های هوشمند واقعا با ما صحبت می‌کنند و به سبک آزمون
تورینگ ارتباط برقرار می‌کنند. اما بسیاری از رفتارهایشان کنترل شده است،
البته نه به شیوه تفکر انسانی بلکه توسط الگوریتم‌ها. الگوریتم‌ها مجموعه
دستورالعمل‌هایی است که دانش و مهارت را با قوانین خاصی رمزگذاری می‌کنند.
برای رسیدن به جواب تنها کافی است از قوانین پیروی شود. روشی که در مدرسه
برای محاسبه حاصل جمعِ تقسیم‌های طولانی به دانش‌آموزان یاد داده می‌شود،
نمونه‌ای از الگوریتم است. چنین الگوریتم‌هایی به هزاران سال پیش و روش‌های
یونانیان برای پیدا کردن اعداد اول باز می‌گردد.
اما در عصر رایانه قابلیت‌های الگوریتم‌ها بیشتر از پیش آشکار شد. کتاب
اخیر کریستوفر اشتاینر تحت عنوان "اتوماتیک کردن: چگونه جهان ما تحت سلطه
الگوریتم‌ها در آمد" نشان می‌دهد اهمیت الگوریتم‌ها از آنجا آغاز شد که در
سال 1970 برنامه‌ای برای انجام داد و ستد در بورس سهام نیویورک طراحی شد،
این برنامه تنها با پیروی از قوانین و با تشخیص معاملات مناسب خیلی زود از
بسیاری از معاملات انسانی پیشی گرفت. اشتاینر می‌گوید الگوریتم‌ها در حال
حاضر بیش از 60 درصد تمام خرید و فروش سهام نیویورک را کنترل می‌کنند. در
سایر زمینه‌ها نیز الگوریتم‌ها به طور روزمره استفاده می‌شوند، به طور مثال
در تشخیص بیماری‌ها و حتی در حفظ نظم و آرامش در شهر ممفیس ایالت تنسی
پلیس از الگوریتمی به نام "کاهش جرایم با استفاده از سابقه آماری"2
استفاده می‌کند، به‌این ترتیب کانون ناآرامی‌ها را پیش‌بینی و آمادگی‌های
لازم را انجام می‌دهند.
البته استفاده از الگوریتم‌ها جنبه‌های منفی نیز در پی دارد. در بازار سهام
تاثیر بازخورد میان الگوریتم‌های بسیار سریع می‌تواند سبب رونق و سقوط
ناگهانی ارزش سهام پیش از آنکه معاملات انسانی حتی متوجه آن شوند، بشود. در
دنیای تجارت الگوریتم‌ها از قدرت زیادی برخوردار هستند. پیج رنک3
الگوریتمی است که گوگل برای رتبه‌بندی نتایجِ جست‌وجو در وب از آن استفاده
می‌کند. محتوای این الگوریتم تقریبا یک راز تجاری محسوب می‌شود، اما هرگاه
که گوگل برخی از قوانین را اصلاح می‌کند، در نمایش آنلاین رتبه‌بندی
سایت‌ها تغییراتی ایجاد می‌شود که‌این تغییرات بر انتخاب‌های ما تاثیرگذار
است و آینده تجارت را دگرگون می‌کند.
مشکل آزمون تورینگ این است که برای مثال الگوریتمی که مراحل انجام یک
تقسیم طولانی را نشان می‌دهد، موجودی شبیه به انسان نیست تا بتوان با آن
گفت‌و‌گو کرد، بلکه تنها مجموعه‌ای از قوانین است. حتی اگر این قوانین را
در رایانه اجرا کنیم، کارهای به ظاهر هوشمندانه‌ای مانند خرید‌های مناسب در
بازار سهام انجام می‌دهد. دانستن نظر تورینگ در مورد هوشی که امروزه در
فناوری وجود دارد، بسیار جالب است و اینکه چگونه استفاده گسترده از
الگوریتم‌ها تشخیصِ صحیح طرز فکر شبیه به انسان را سخت‌تر کرده است. از سوی
دیگر شاید به نظر او بسیاری از آنچه که ما وابسته به "طرز فکر" خود
می‌دانیم چیزی جز تعدادی الگوریتم که در رایانه طبیعی مغز ما وجود دارد،
نباشد.
پی‌نوشت:
1-مرکز کشف رمز انگلستان
2- CRUSH- Criminal Reduction Utilising Statistical History/ 3-PageRank
منبع: مجله دانشمند شماره 616 بهمن 1393
مجله دانشمند 616