| نویسنده / نویسندگان : | علیرضا بردبار |
| مترجم : | |
| کلید واژه : | |
| چکیده : | پژوهش‌های جدید در مورد مبارزه با روند پیر شدن اعضا و جوارح بدن نشان داده است که هرچند آهنگ تضعیف حافظه در افراد مختلف کاملا متفاوت است، اما می‌توان با به کار بستن شیوه‌های موثری از تضعیف زود‌هنگام حافظه جلوگیری کرد. |
| منابع : |
پژوهش‌های جدید در مورد مبارزه با روند پیر شدن اعضا و جوارح بدن نشان داده است که هرچند آهنگ تضعیف حافظه در افراد مختلف کاملا متفاوت است، اما می‌توان با به کار بستن شیوه‌های موثری از تضعیف زود‌هنگام حافظه جلوگیری کرد. به گفته پروفسور "آرتور شیمامورا" از دانشگاه برکلی در کالیفرنیا روند ضعیف شدن حافظه نظیر روند کم شدن یا سفید شدن موی سر در اشخاص مختلف تفاوت دارد و برخی در سنین بالای عمر همچنان از نعمت حافظه خوب برخوردارند و برخی دیگر در سال‌های میانه عمر با مشکلات عدیده ناشی از تضعیف حافظه دست به گریبان می‌شوند.
به نوشته تایمز با بالا رفتن سن، فعالیت‌های مغز افراد به سه نحو دستخوش تغییر می‌شود:
نخستین نوع تغییر، مربوط به کند شدن واکنش شخص در برابر محرک‌های خارجی
است. به عنوان نمونه واکنش جوانان 18 و 19 ساله در هنگام رویارویی با
خطراتی که در رانندگی برای رانندگان پیش می‌آید به مراتب سریع‌تر از واکنش
افراد 60 سال به بالاست.
دومین تغییری که در نحوه عمل مغز پدید می‌آید، کند شدن سرعت یادگیری مطالب تازه است.
تجربه نشان می‌دهد که کودکان و نوجوانان به مراتب پیش از بزرگسالان برای
فراگیری آلات موسیقی با زبان‌های بیگانه یا فناوری جدید آمادگی دارند.
تضعیف "حافظه کاری" سومین جنبه تحولی است که با بالا رفتن سن در مغز بروز می‌کند. حافظه کاری که در قسمت جلوی مغز و پشت پیشانی قرار گرفته است، بخشی از مغز به شمار می‌آید که وظیفه انجام کار‌های روزمره را بر عهده دارد.
امیدوار‌کننده‌ترین نتیجه‌ای که از تحقیقات جدید در مورد نحوه عمل حافظه در سنین مختلف اخذ شده آن است که کسانی که از ذهن و حافظه خود به طور منظم و مستمر استفاده می‌کنند، کمتر از دیگران در معرض فرسودگی حافظه قرار دارند. آزمایش بر روی استادان 80 ساله دانشگاه نشان داده است که آن دسته از استادان که کار تحقیق و مطالعه و تالیف را کنار نگذاشته‌اند از حافظه به مراتب بهتری نسبت به آن دسته از همکاران خود که سال‌های بازنشستگی را زود‌تر آغاز کرده‌اند، برخوردارند.
یک دلیل عمده این امر آن است که در اشخاص مسن با وجود از دست رفتن برخی از رشته‌های عصبی به واسطه ازدیاد سن، بر توانایی رشته‌های باقی‌مانده در اثر کار مداوم و مستمر افزوده می‌شود. به این ترتیب بازده کاری رشته‌های عصبی مغز یک فرد 80 ساله که از ذهن و حافظه خود به طور مستمر استفاده کرده است به میزان 25 درصد از رشته‌های عصبی یک فرد 50 ساله بیشتر است.
به اعتقاد محققان یکی از موثر‌ترین شیوه‌های تقویت حافظه استفاده از روش موسوم به "پی.کیو.ار.اس.تی" مخفف واژه‌های ملاحظه اجمالی، پرسش کردن، خواندن، بیان کردن و آزمودن است.
براساس این روش هنگامی که شخصی به فراگیری یک مطلب جدید اقدام می‌کند در نخستین گام باید نظری اجمالی به کل مطلب مورد نظر بیندازد و آنگاه از خود سوال کند که در مورد این مطلب تا چه اندازه اطلاع و آگاهی دارد و در مرحله دوم کوشش کند اطلاعات پیشین را دوباره به یاد آورد. در گام سوم فرد باید به خواندن مطلب اقدام ورزد، سپس آنچه را که خوانده برای خود بازگو کند و دست آخر به آزمایش از خود در مورد میزان فراگیری مطلب بپردازد. استفاده کامل از حافظه‌های کلامی و تصویری به عنوان دو جنبه مکمل برای یادگیری نیز از دیگر شیوه‌های موثر در کمک به حافظه است.
پرهیز از استرس‌ها، تنش‌های عصبی و خودداری از خسته و فرسوده کردن بیش از حد ذهن و بدن، استفاده از شیوه یادگیری و به خاطر سپردن اطلاعات به صورت گام به گام به جای فروبلعیدن همه اطلاعات در یک وهله واحد، از دیگر روش‌هایی است که به شخص در بهره‌گیری موثر از حافظه خود یاری می‌رساند.
منبع مجله دانشمند آذر 1393 شماره 614